Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2014

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ - ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΚΑΙ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ - ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΚΑΙ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ







Η συμπόρευση του περιστεριού – ως εξημερωμένο πτηνό – με τον άνθρωπο, μας πάει χιλιάδες χρόνια πίσω στο χρόνο, από τα μυθικά χρόνια, όπου αποτελούσε το σύμβολο θεοτήτων, ως τα νεότερα, του Δαρβίνου, που τους έδωσε την ονομασία «Αγριοπερίστερα των βράχων».




Το περιστέρι των θεών και των ανθρώπων*


Columba livia - Περιστερά η πελιδνή, είναι το επιστημονικό όνομα των περιστεριών, τα οποία είναι πτηνά της οικογένειας περιστερίδες.

Η λέξη περιστέρι προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη περιστερά, η οποία, με τη σειρά της, προήλθε, μάλλον, από την σημιτική φράση perah Istar (το πτηνό της Ιστάρ, θεότητας ανάλογης προς την ελληνική Αφροδίτη).




Το ότι το περιστέρι συμβολίζει την ειρήνη, προέρχεται, από την ιουδαϊκή θρησκεία, και, συγκεκριμένα από την Παλαιά Διαθήκη(Κατακλυσμός του Νώε), αφού, κατά το τέλος του οποίου, ο Νώε έστειλε δύο περιστέρια για να δει αν υπάρχει ξηρά. Τα περιστέρια επέστρεψαν κρατώντας κλαδί ελιάς, δείχνοντας, συμβολικά, ότι ο θεός σταμάτησε τον πόλεμο προς την ανθρωπότητα.





Επίσης, συμβολίζει την αθωότητα και την αγνότητα (εξ ου και η φράση "ως αθώα περιστερά"), μιας και - στη χριστιανική θρησκεία - αποτελεί σύμβολο του Αγίου Πνεύματος (προερχόμενο από την περιγραφή της βάπτισης του Ιησού).




Αγριοπερίστερα των βράχων, τα ονόμασε ο Δαρβίνος, απ’ τα οποία, σύμφωνα με τον οποίον, κατάγονται  όλες οι κατοικίδιες ράτσες των σύγχρονων περιστεριών. Μας είναι γνωστά, εδώ και χιλιάδες χρόνια, σε διάφορες περιοχές του κόσμου. Η παλαιότερη, γνωστή μαρτυρία, για κατοικίδια περιστέρια, προέρχεται από τον καιρό της Πέμπτης Αιγυπτιακής Δυναστείας, το 3000 π.Χ., ενώ, μαρτυρίες για τη χρήση ταχυδρομικών περιστεριών υπάρχουν περίπου από τον 5ο αιώνα π.Χ. Κατά τη Ρωμαϊκή εποχή, σύμφωνα με τον Πλίνιο, τα περιστέρια πουλιόνταν σε πολύ υψηλές τιμές και μάλιστα "λογάριαζαν ακόμα και τη ράτσα και το γενεαλογικό τους δέντρο". Ο Ακμπέρ Χαν, βασιλιάς στις Ινδίες γύρω στα 1600, εκτιμούσε ιδιαίτερα τα περιστέρια, τόσο, που δεν είχε ποτέ στην αυλή του λιγότερα από 20.000, τα οποία και διασταύρωνε επιτυχώς, όπως λέει ο αυλικός χρονογράφος του.




Υπάρχουν πάνω από 300 είδη περιστεριών. Το μεγαλύτερο είδος, το Crowned Pigeon, στη Νέα Γουινέα, έχει περίπου μέγεθος γαλοπούλας και βάρος 2–4 kg, ενώ, το μικρότερο είδος, το New World Ground - Dove of the genus Columbina, έχει μέγεθος μικρού σπουργιτιού και ζυγίζει μόλις 22 g.
Το απότομο κούνημα της κεφαλής τους αντισταθμίζει τις κινήσεις του σώματος, επιτρέποντας έτσι καθαρή, σταθερή όραση. Τα φτερά των περιστεριών είναι μεγάλα, με δυνατούς μύες, που ζυγίζουν το 31-44% του σωματικού βάρους τους. Είναι από τα δυνατότερα και ικανότερα σε ελιγμούς πτηνά όσο αφορά την πτήση.




Τα περιστέρια φτιάχνουν φωλιές χρησιμοποιώντας ξερά κλαράκια σε δέντρα ή και σε οποιοδήποτε εσοχή κτιρίου. Εκεί αποθέτουν τα αυγά τους, τα οποία φροντίζουν και οι δύο γονείς. Όχι μόνο τα επωάζουν εναλλάξ, αλλά, και τα δύο φύλα, εκκρίνουν, από τον οισοφάγο τους, ένα ειδικό γαλακτώδες υγρό ώστε να τα ταΐζουν, επίσης, εναλλάξ.

Τα περισσότερα είδη μπορούν να ζήσουν από 12 έως 15 χρόνια, τα οποία περνούν κατά κανόνα ζευγαρωμένα με ένα ταίρι. Γεννούν από 5 έως 10 φορές το χρόνο από ένα έως δύο αυγά, ανάλογα με το είδος.

 Τα περιστέρια, στα χρόνια μας, έχουν προσαρμοστεί στη ζωή της πόλης πολύ καλά, αφού, σε όλο τον κόσμο, σταδιακά, εγκαταστάθηκαν στις πόλεις. Ο συνολικός πληθυσμός των περιστεριών στην Ευρώπη ανέρχεται σε 17 με 27 εκατομμύρια πουλιά.






Τα «Περιστέρια» στη Σαλαμίνα κι ο περιστερώνας μας στο Ρέστη


Στο νησί μου, τη Σαλαμίνα, υπάρχει μια περιοχή, όπου ονομάζεται Περιστέρια. Έχει πάρει την ονομασία της – σύμφωνα με τις διηγήσεις των παλιών ψαράδων - από τα αγριοπερίστερα που ζούσαν, σε δυο μικρές νησίδες, που βρίσκονται στην περιοχή αυτή. Στις μέρες μας, βέβαια, δεν υπάρχουν αγριοπερίστερα στις νησίδες αυτές, αλλά το συμπαθές – εξημερωμένο – περιστέρι, συναντάται παντού στο νησί, ακόμα και στο κέντρο της πόλης, όπως τα αντίστοιχα περιστέρια της πλατείας Συντάγματος.




Η πρώτη μου προσωπική επαφή με το περιστέρι, με πηγαίνει, 40 σχεδόν χρόνια πίσω, στην εποχή(1973), που φτιάξαμε το εξοχικό στο αγρόκτημά μας στην αγροτική περιοχή Ρέστη, κι, ο παππούς μου, έφτιαξε, εκτός από τα κοτέτσια(που φιλοξενούσαν κότες, πάπιες, χήνες και γαλοπούλες), κι έναν περιστερώνα, από πάνω του.




Είναι(το έχουμε διατηρήσει ακόμα) ένα όμορφο κουκλίστικο σπιτάκι, με κεκλιμένη στέγη. Έχει μια διπλή κεντρική πόρτα(με  συρματόπλεγμα για να αερίζεται ο περιστερώνας). Απ’ αυτήν την πόρτα έμπαινα, συνήθως εγώ, ως ο μικρός, που χώραγα, για να τον καθαρίσω από τις… κουτσουλιές τους… με τη σπάτουλα…

Στο εσωτερικό του υπήρχε ένας ανοιχτός χώρος και στο βάθος, δυο ξύλινα πατάρια, όπου είχαν τοποθετηθεί, δίπλα – δίπλα, οι φτιαγμένες(από τενεκέδες πετρελαίου) φωλιές – σπιτάκια του κάθε ζευγαριού περιστεριών.

 Πιο ψηλά, απ’ τις μεγάλες πόρτες, είχε και δυο μικρές θολωτές τρύπες με πρεβάζι, όπου, ουσιαστικά αποτελούσαν την είσοδο και την έξοδο των περιστεριών. Μου έκανε εντύπωση, πως, όταν σουρούπωνε, και συγκεντρώνονταν όλα τα περιστέρια μας, μέσα στον περιστερώνα, στα πρεβάζια των θολωτών αυτών εισόδων, στέκονταν, όλη τη νύχτα – ως το ξημέρωμα – δυο περιστέρια(«φρουροί» όπως τα ονομάζαμε), όπου, όντως, τις φύλαγαν. Λειτουργούσε, δηλαδή, ο περιστερώνας, ως το κάστρο, μιας κοινωνίας περιστεριών(ζούσαν ανά δυο σε ζευγάρια), που αριθμούσε 50 περιστέρια!




Μικρός ασχολιόμουν πολύ μαζί τους, τα τάιζα, καθάριζα τον περιστερώνα, τα παρατηρούσα και ξεχώριζα και τα διάφορα είδη(παπαγαλάκια, βούτες κλπ.). Από τις πιο τρυφερές στιγμές ήταν η επώαση των 2 αυγών που γεννούσαν, ανά ζευγάρι, αλλά, κυρίως, τα μικρά πιτσουνάκια και το τάισμά τους. Θυμάμαι και κάποιους γείτονες που ζητούσαν, από τον παππού μου, πιτσουνάκια για το… καζάνι τους(συνήθως τα μαγείρευαν σάλτσα με χυλοπίτες), αλλά, και την απάντησή του : «τα περιστέρια μου δεν τα θέλω ξεπουπουλιασμένα στο καζάνι, αλλά, με τα φτερά τους, για να απολαμβάνω το πέταγμά τους»!




Ένα απ’ αυτά(ένα παπαγαλάκι – όπως λέγεται ένα είδος με μικρό ράμφος), το είχα εξημερώσει. Καθόταν και το έπιανα, το τάιζα στα χέρια μου, και καθόταν στον ώμο μου, ενώ, εγώ περιπλανιόμουν στο αγρόκτημα, ή έκανα βόλτες, ή ρέμβαζα στην ακροθαλασσιά, ήταν η συντροφιά μου.


Δυστυχώς η σχέση μας – και η ζωή του – τελείωσε δραματικά : μου το δάγκωσε θανάσιμα το, πρώτο, αγαπημένο μου σκυλί(η Ίρμα – διασταύρωση κανίς με γκριφόν), η οποία, όσο καλή και συντροφική ήταν μαζί μου, άλλο τόσο επιθετική ήταν προς τα πτηνά μας και τα άλλα ζώα, μα και τους ανθρώπους(ήταν φύλακας που λέμε), εκτός από τις δικές μας γάτες(που τις ξεχώριζε και δεν τις πείραζε). Το λάθος δικό μου, ο σκύλος συμπεριφέρθηκε σύμφωνα με το ένστικτό του, αλλά εμένα μου στοίχισε πολύ… Θυμάμαι, το έθαψα το περιστεράκι μου, κι, έκτοτε, αποστασιοποιήθηκα από τον περιστερώνα, ώσπου τον κατάργησα(χάρισα τα περιστέρια σε έναν γείτονα που είχε κι αυτός περιστερώνα), όταν ήμουν φοιτητής στο πανεπιστήμιο και κατοικούσα στον Πειραιά, κατόπιν, «έφυγε» κι ο παππούς… τέλος εποχής…


Τρομαγμένο περιστέρι


Έπρεπε να περάσει σχεδόν μια 25ετία, για να το φέρει το τυχερό, να έρθω κοντά με περιστέρι. Ή, πιο σωστά, να με φέρουν κοντά, τα παιδιά μου!

Πριν δυο μήνες, είχαμε πάει στο αγρόκτημα κι έδωσα στα τρία μου παιδιά, τον 6 μηνών ημίαιμο βέλγικο ποιμενικό σκύλο μας, το Ρήγα, να τον βγάλουν μια βόλτα. Κάποια στιγμή άκουσα να φωνάζουν κι έτρεξα κοντά τους, βλέποντας τη Μίλλυ μου να κρατάει ένα περιστέρι στα χεράκια της!




Μου εξήγησε, πως το ανακάλυψε ο Ρήγας μέσα στα χορτάρια και το έσωσαν, κυριολεκτικά, από το στόμα του… Αυτό ήταν! Μου ήρθαν η αναμνήσεις από το περιστέρι της παιδικής μου ηλικίας και βούρκωσα… Το πήρα στα χέρια μου, ήταν τρομαγμένο, η καρδούλα του χτυπούσε πολύ γρήγορα… αλλά κι άρρωστο, όπως έκρινα πρακτικά… Γι’ αυτό το λόγο ο ιδιοκτήτης του περιστερώνα του είχε κόψει(!) τα φτερά, ώστε να μην μπορεί να πετάξει και να πάει στον περιστερώνα και να του κολλήσει και τα άλλα περιστέρια… Αντί να το θεραπεύσει, επέλεξε να το… σακατέψει και να το αφήσει, με κομμένα τα φτερά, να περπατάει μόνο κι απροστάτευτο…




Το πήραμε και το πήγαμε στον κτηνίατρο. Μόλις με είδε με περιστέρι, μου είπε : «Τι άλλο θα μου φέρεις ακόμα;». – «Γλάρο!», του απάντησα. Με επιβεβαίωσε, το περιστέρι είχε κομμένα φτερά(για τους πρακτικούς, μα βάρβαρους, λόγους που εξήγησα) κι ήταν άρρωστο, είχε μυκόπλασμα. Μου έδωσε τη θεραπεία του(φαρμακευτικό σκεύασμα σε σκόνη, όπου θα το έριχνα στο νερό του, και αλοιφή τεραμυκίνης – αφού είχε επηρεαστεί και το ένα ματάκι του) και μου είπε : «δυο μήνες θεραπεία, θα του έχουν μεγαλώσει εν τω μεταξύ και τα φτερά, και θα είναι οκ»!





Περίθαλψη - Το περιστέρι στο… σαλόνι(!)






Έτσι, βρέθηκα με ένα περιστέρι στο διαμέρισμα… Βρήκα μια μεγάλη, μεταφερόμενη, κλούβα, όπου το είχα μέσα για την θεραπεία του, αλλά κι επειδή έχουμε γάτο στο διαμέρισμα, και κάποιες ώρες – όταν ήταν τα παιδιά – απομόνωνα το γάτο σ’ ένα δωμάτιο, και το περιστέρι βολτάριζε στο σαλόνι, γεμίζοντάς το… κουτσουλιές, και βάζοντας σε αγγαρεία(σφουγγαρίσματος) τη γιαγιά(τη μητέρα μου), αλλά το έκανε από την καρδιά της, γιατί αυτή(από τους γονείς της) εμφύσησε τη φιλοζωία σε μένα, κι εγώ στα παιδιά μου.






«Μπαμπά το περιστέρι έχει ένα… μπαλόνι στο λαιμό του!»



Ένα πρωί, ξύπνησα μ’ αυτή τη φράση από τα παιδιά μου, και, πράγματι, είχε φουσκώσει, αφύσικα, η γούλα του περιστεριού. Ξανά στον κτηνίατρο…

«Σύμπτωμα της ασθένειάς του», μου είπε. Και πήρε μια σύριγγα και, μπροστά στα – έκπληκτα – μάτια μου, του έκανε δυο τρύπες με τη βελόνα στη φουσκωμένη γούλα του, την πίεσε, όπως πιέζουμε ένα μπαλόνι(!), βγάζοντας τον αέρα από μέσα και ξεφουσκώνοντάς την! Μου εξήγησε, κατόπιν, πως τα περιστέρια, δεν έχουν πνευμόνια, όπως εμείς, αλλά αεραγωγούς, από τους οποίους αναπνέουν. Λόγω του μυκοπλάσματος, ένας αεραγωγός είχε πάθει διάτρηση και ο αέρας εγκλωβιζόταν ανάμεσα στον διατρημένο αεραγωγό και το δέρμα του, δημιουργώντας του αυτήν την αφύσικη γούλα…



Απελευθέρωση



Οι δυο(2) μήνες πέρασαν, άλλα προβλήματα δεν είχε το περιστεράκι, η θεραπεία ολοκληρώθηκε, τα φτερά μεγάλωσαν, το θρέψαμε κιόλας, ο κτηνίατρος το έλεγξε κι έδωσε το οκ του, κι ήταν έτοιμο για την επιστροφή στη φύση. Γιατί τα περιστέρια δεν είναι για τις κλούβες, τα διαμερίσματα και να περπατάνε στα σαλόνια, αλλά για να πετάνε στον… αέρα!

Πριν το πάμε στην αγροτική περιοχή του αγροκτήματος και το απελευθερώσουμε, το αποχαιρετήσαμε, στο διαμέρισμά μας, φωτογραφιζόμενοι μαζί του, για ανάμνηση, και χαϊδεύοντάς το για τελευταία φορά.







Όταν τα χεράκια της Μίλλυς, που το πρωτόπιασε, το απελευθέρωσαν, όλοι χαμογελάσαμε δακρύζοντας από συγκίνηση χαράς!




Τα παιδιά μου, έμαθαν πως η φιλοζωία δεν περιορίζεται στο να έχουμε μια γατούλα κι ένα σκυλάκι στο σαλόνι, αλλά επεκτείνεται σε όλα τα ζώα, κι εγώ, ξαναθυμήθηκα τα παιδικά μου χρόνια, το περιστέρι μου, και την επαναφορά μου(που την χρωστάω στα παιδιά μου) σε μια πιο ενεργητική κι έμπρακτη φιλοζωία.


Πριν ξεκινήσω το αυτοκίνητο για να επιστρέψουμε στην πόλη, έκλεισα, για μια στιγμή, τα μάτια, και κράτησα, για πάντα, μέσα μου την εικόνα του πετάγματός του στον αέρα και τον ήχο του φτερουγίσματός του.




Η λέξη απελευθέρωση δεν χρειάζεται μόνο λεξικό για να ξέρεις τι σημαίνει.

Τάσος Καραντής

*Βλ. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%B9

3 σχόλια:

  1. μπηκα τωρα στο ιντερνετ για να βρω πληροφοριες για περιστερια και επεσα πανω σε αυτο το αρθρο .Ειχα πιασει ενα περιστερι απο το στομα της γατας μου και του ειχε σπασει το φτερο.το ειχα βαλει σε κουτι , ετρωγε μια χαρα και πριν λιγο το βρηκα νεκρο ....δεν ξερω τι εγινε ..
    οπως και να εχει το κειμενο που διαβασα δειχνει το μεγιστο της φιλοζωιας .Να εισαι καλα εσυ και η υπεροχη οικογενεια σου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. καλε μου τασο!με συγκινησες παρα πολυ με την ιστορια σου.να εχεις την υγεια σου κι εσυ και τα υπεροχα πλασματα που εφερες σε αυτο τον κοσμο και τα μεγαλωσες με τετοιες αξιες!μπηκα να βρω κατι για να παρω ιδεα για το περιστερακι που {εσωσα}απο το στομα των γατων.εχει βγαλμενα ολα τα μακρια φτερα της μια φτερουγας του και δεν ξερω καν εαν μεγαλωνουν παλι.απο εσενα λοιπον ειδα,οτι μεγαλωνουν και χαρηκα τοσο πολυ!δε φανταζεσαι.το εχω σε ενα σπιτακι απο το σκυλο μας κλεισμενο μπροστα με ενα πρασινο πλεγμα μπαλκονιου.{ξερεις}.ελπιζω τωρα,οταν περασουν οι 2 μηνες,γιατι κατα τα αλλα ειναι υγιες,να το ελευθερωσω!σε ευχαριστω πολυ που εβαλες αυτο το κειμενο,το διαβασα και βλεπω πως τελικα υπαρχει ελπιδα να επανορθωσεις πραγματα και καταστασεις του παρελθωντος,οταν εχεις μεσα σου τοση αγαπη,οσο εχεις εσυ!αγαπη για την οικογενεια,απο την αρχη της ζωης σου εως τα βαθια γεραματα,αγαπη για τους συνανθρωπους σου,αγαπη για τα ζωακια και τα πλασματακια του θεου,αλλα και οταν ΟΛΑ ΑΥΤΑ,τα εχεις δωσει στην επομενη γενια,ωντας σιγουρος,πως κι εκεινη με τα σειρα της θα τα δωσει ξανα και ξανα!μπραβο σας τασο μου!σπουδαιο αυτο το επιτευγμα σας!με απεραντη εκτιμηση
    ευμορφια

    ΑπάντησηΔιαγραφή